2023-2024 ուստարի
Ժամկետը՝ ապրիլ
Նախագծի նկարագրությունը՝
«Բախտավոր բանաստեղծ է Համո Սահյանը. ընթերցողի սիրտը բաց է եղել նրա առջև, նրան սիրում են անդավաճան… Ասմունքողների սիրած բանաստեղծն է… Ինձ համար գաղտնիք է մնում, թե Սահյանն ինչպես է կարողանում հասարակ խոսակցության լեզվով բարդ ու խորունկ մտքեր բյուրեղացնել… Ինչպես է կարողանում «մաշված» բառերին առաջին գործածության թարմություն հաղորդել։ Ինչպես է բառերի վրա դնում իմաստային մեծ բեռ, և բառերը… թեթև ու վստահ տանում են իրենց բեռը… Խոսքի վարպետը գիտե իր գործը… Հ. Սահյանը նման էր իր պոեզիային, ինչպես իր պոեզիան՝ իրեն»,- գրել է Լ.Հախվերդյանը:
Ինչո՞ւ ենք մենք սիրում ու պարբերաբար ընթերցում Համո Սահյանի բանաստեղծությունները: Ո՞րն է նրա ստեղծագործության նկատմամբ չմարող հետաքրքրության գաղտնիքը: Ինչպե՞ս գրել պոեզիայի հավերժական անփոփոխ թեմաների՝ մարդ, բնության, հոգեկան ներդաշնակություն, հայրենիք, սեր, մասին այնպես, որ ընթերցողն անընդհատ վերադառնա, ընթերցի ու նեշնչվի:
Ինչպե՞ս ապրել 20-րդ դարի մշակութային մեծ շարժումների, քաղաքական վայրիվերումների, հրապարակախոսական-քարոզչական պոեզիայի ժամանակաշրջանում մնալ բանաստեղծական էությանդ ու ընթերցողիդ հավատարիմ:
Սա Սահյան-բանաստեղծի գլխավոր առեղծվածն է: Ո՞վ էր Սահյանը:
«Նա գյուղացի էր, բնապաշտ, պահպանողական, արևելքցի, աշուղ — նա քմայքոտ մտավորական էր, արևմուտքցի, հույժ արդիական։ Բայց ո՛չ հույժ արդիական էր, ո՛չ արևմուտքցի, ոչ մտավորական, ո՛չ աշուղ, ո՛չ արևելքցի, ո՛չ էլ գյուղացի։ Բնությունից գիր-գրից բնություն, ալտրուիզմից ազգայնականություն և ազգայնականությունից այլասիրություն, այսօրից անցյալ և անցյալից այսօր, բանաստեղծից գյուղացի և գյուղացուց բանաստեղծ երթուդարձն էր Սահյանը, հարատև, անվերջ երթուդարձը։ Կառանումը որպես թե վերջապես գտնված որևէ հանգրվանի մահ է, պոետի մահն է», -գրում է Հրանտ Մաթևոսյանը:
Սա ավելի խորն ու ընդգրկուն բնութագրում, սակայն ընթերցողը Համո Սահյանի բանաստեղծությունն առաջին հերթին սիրում ու գնահատում է անմիջականության, ծանոթ ու հարազատ, անչափ կենդանի ու գունեղ պատկերաշարի, ապրումների ու զգացմունքների ներկայացման պարզության ու հոգեբանական խորության համար:
Նախագծի մասնակիցները՝
նախագծային աշխատանքներին մասնակցում են դասավանդողները, սովորողները, ընտանեկան դպրոցների ներկայացուցիչները, հյուրեր, այլ հետաքրքրվողներ։
Նպատակը՝
- ուսումնասիրել Համո Սահյանի կյանքը, գործունեությունը,
- ծանոթանալ հեղինակի ստեղծագործական աշխարհի գաղտնիքներին, մանկավարժական հայացք-մոտեցումներին,
- «Մայրամուտից առաջ» և «Քարափների երգը» ժողովածուների ընդհանրությունները,
- Սահյանի ստեղծագործական ոճը, առանձնահատկությունները,
- Սահյանը և բնությունը, Սահյանը և հայրենի լեռնաշխարհը, Սահյանը և սերը:
Խնդիրները՝
- տեքստային աշխատանք կատարելու, համադրել-հակադրելու, սեփական կարծիքն արտահայտելու, հիմնավորելու կարողությունների զարգացում,
- կարդալ, հարցեր պատրաստել, բանաստեղծություններ ընտրել՝ բերանացի սովորելու համար, պատրաստվել քննարկման,
- բանավոր խոսքի զարգացում,
- կարծիքի հիմնավորում, ստեղծական մտածողություն,
- ինքնագործունեության խթանում:
Աշխատանքային ուղղությունները՝
- ընտանեկան, անհատական, խմբային ընթերցումներ,
- ճամփորդություններ, կրթական փոխանակումններ,
- տեսանյութեր, ռադիոնյութեր, ուսումնասիրություն-հետազոտություններ,
- կլոր սեղաններ, վարպետության դասեր, այլ:
Նախագծի ընթացքը՝
- նախագծի քննարկում սովորողների հետ, առաջարկությունների գրանցում,
- ըստ առաջարկությունների՝ նախագծի կազմում, հրապարակում, իրականացում, արդյունքների ամբողջացում:
Նախագծի գնահատումը՝
- մասնակիցը գնահատվում է ըստ իր կատարած աշխատանքի՝ 10 միավորանոց համակարգով:
Կրտսեր դպրոց
Նախագծի իրականացման ընթացքը՝
- նախագծի քննարկում սովորողների հետ, առաջարկությունների գրանցում,
- բանաստեղծությունների ընտրություն,
- աշխատանքի բաժանում,
- ըստ առաջարկությունների՝ նախագծի կազմում, հրապարակում, իրականացում, արդյունքների ամբողջացում:
Քամու համբույրը, Մայրամուտ, Մշուշների շղարշի տակ, Անտառում, Ժայռից մասուր է կաթում
Կարողունակություններ՝
Սովորողը պետք ՝ կարողանա՝
- ընտրել, կարդալ,
- արձակ պատմել բանաստեղծությունը(ները)
- առանձնացնել փոխաբերությունները, դարձվածքները
- նկարագրել աշնանային անտառը
- բանավոր խոսքի զարգացում
- կատարել բառային աշխատանք:
Վերջնարդյունքներ՝
- տարբեր աղբյուրներից օգտվելով՝ ուսումնական նյութ պատրաստել աշնան, անտառի, մասրենու մասին,
- սովորել բերանացի, ձայնագրել,
Միջին դպրոց
«Անտառում», « Ախր ես ինչպե՞ս..», « Անունդ տալիս»
Կարողունակություններ՝
- կարողանա նկարագրել մեր հայրենիքի բնապատկերը՝ ներկայացնելով հիմնական բաղկացուցիչ տարրերը,
- կարողանա «գտնել»Սահյանի պատգամը «Իմ քարափներն ու ես» բանաստեղծության մեջ,
- սովորել բերանացի,
- բառային աշխատանք,
- կարողանա ներկայացնել լրացուցիչ տեղեկություններ՝ կապ ստեղծելով գրողի կենսագրության և ստեղծագործությունների մեջ։
Վերջնարդյունքներ՝
- ռադիոնյութեր
- տեսանյութեր
- ստեղծագործական աշխատանք
Ավագ դպրոց և քոլեջ
Մայրամուտից առաջ», «Քարափների երգը», «Ինձ բացակա չդնեք»….
Կարողունակություններ՝
- Սահյան հայրենապաշտը,
- վերհուշը Սահյանի ստեղծագործություններում,
- խոսքի պատկերավորման միջոցներ
Վերջնարդյունքներ՝
- պատումներ,
- վերլուծական, հետազոտական աշխատանքներ,
- ռադիոնյութեր,
- տեսանյութեր,
- հանդիպումներ, բաց պարապմունքներ
- ստեղծագործական աշխատանք՝ Սահյանն իմ աշխարհում:
Համո Սահյան-բանաստեղծություններ
Հետաքրքիր պատմություններ
Համո Սահյան
Համո Սահյանը երգերում
Կարդում է Համո Սահյանը
Մեդիափաթեթ
Մշակումը՝ Ելենա Սարգսյանի
Խոսքի մշակույթ 